Zona là một bệnh ngoài da thường gặp, không gây thành dịch và được biết đến từ rất lâu ở nước ta, dân gian thường gọi là giời leo. Đây là một thể bệnh đơn dây thần kinh cấp tính có triệu chứng đau kèm theo hiện tượng phát ban do nhiễm herpesvirus. Tuy nhiên nếu bệnh gặp ở người già hoặc người thể trạng suy nhược, việc điều trị không tốt sẽ để lại chứng đau thần kinh sau zona là một hội chứng đau mãn tính: đau âm ỉ dai dẳng, có lúc nhói lên làm người bệnh hoang mang mất ăn mất ngủ, thường kháng trị và có thể kéo dài nhiều năm gây tổn thương khá lớn về cả thể chất lẫn tinh thần bệnh nhân.

Đau sau zona xảy ra với khoảng 9-34% bệnh nhân sau khi ban của zona đã lành. Đau sau zona thường kéo dài từ vài tháng đến vài năm, thậm chí đến lúc chết. Bệnh nhân càng lớn tuổi, sau 60 tuổi, triệu chứng này càng rõ và dai dẳng khiến họ đi khám bệnh nhiều lần trong trạng thái ít nhiều bi quan, lo lắng trong vấn đề điều trị vì 80% các trường hợp thuốc giảm đau không đáp ứng.  Tỉ lệ khởi phát lẫn thời gian tồn tại của chứng đau dây thần kinh sau zona tăng theo tuổi.   

Đau sau zona là những di chứng tổn thương còn lại trên dây thần kinh do virus gây nên biểu hiện: đau tự phát liên tục, âm ỉ như phải bỏng kèm theo có đợt bộc phát thành cơn, đau khi sờ và vận động, đau tăng khi stress. Cảm giác tê bì như vướng mạng nhện.

Đối với y học cổ truyền, đau sau zona gọi là chứng hỏa thống, biểu hiện đau kiểu bỏng rát và không cố định.

Có nhiều phương pháp điều trị được ứng dụng cho chứng đau thần kinh sau zona. Phương pháp dùng thuốc như: kháng viêm, thuốc an thần kinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc tê, corticosteroids…

Châm cứu là phương tiện trị liệu của đông y được nghĩ đến trước tiên trong điều trị đau, nhóm huyệt được chọn phải có tác dụng đến sừng sau tủy sống và ức chế đường dẫn truyền đau.

Tại khoa nội tổng hợp Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, dựa vào phương pháp châm tê bằng điện châm trên các huyệt hoa đà giáp tích (cạnh cột sống) đã được nghiên cứu trên 30 bệnh nhân bị đau sau zona từ 15 ngày đến 7 năm và nhận thấy làm giảm được chứng đau thần kinh sau zona của bệnh nhân khá tốt.

Phương pháp này dựa vào cơ chế bệnh học của y học hiện đại và liệu pháp kích thích điện dây thần kinh qua da kết hợp với châm cứu nhóm huyệt hoa đà giáp tích của y học cổ truyền, là liệu pháp chống đau khá hiệu quả góp phần khống chế một chứng đau khó là đau thần kinh sau zona.

Đây là một chứng đau mãn tính ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng cuộc sống và làm bệnh nhân rất lo lắng. Do vậy, thầy thuốc cần hết sức quan tâm thông cảm với bệnh nhân, trấn an và giải thích rõ ràng rằng đây chỉ là chứng đau rát dưới da, không ảnh hưởng cơ quan nội tạng để bệnh nhân an tâm, không quá lo âu bi quan, ám ảnh vì chứng đau càng làm tăng thêm cảm giác đau.

___________________________________________________________________